منشا بسته بندی مواد غذایی:
منشاء بسته بندی مواد غذایی به تمدن های باستانی برمی گردد، زمانی که مردم به دنبال راه هایی برای نگهداری مواد غذایی خود برای مدت طولانی تر بودند، به خصوص در زمان هایی که غذا کمیاب یا به سختی به دست می آمد. با گذشت زمان، روشهای مختلف بستهبندی مواد غذایی به دلیل نیاز به اطمینان از ایمنی مواد غذایی، حفظ کیفیت، و تسهیل حملونقل و تجارت، تکامل یافته است.
برخی از اولین اشکال بسته بندی مواد غذایی را می توان به مصریان باستان ردیابی کرد که از ظروف و کوزه های سرامیکی برای ذخیره و نگهداری مواد غذایی مانند غلات، روغن ها و شراب استفاده می کردند. این ظروف اغلب با خاک رس یا موم بسته می شدند تا از فساد و آلودگی جلوگیری شود.
در روم باستان ظروف شیشه ای به عنوان وسیله ای برای نگهداری مواد غذایی معرفی شدند. شیشه مادهای بهداشتیتر و بادوامتر از خاک رس در نظر گرفته میشد و باعث میشد محتویات غذا بهتر دیده شود. با این حال، ظروف شیشه ای گران و شکننده بودند و استفاده گسترده از آنها را محدود می کرد.
این مواد بسته بندی مواد غذایی سبک و انعطاف پذیر بودند و برای سفرهای طولانی مناسب بودند. در قرن شانزدهم، اختراع بشکه چوبی تحولی در بسته بندی مواد غذایی ایجاد کرد. بشکه های ساخته شده از بلوط یا سایر چوب های سخت محیطی محفوظ فراهم می کردند که به حفظ مواد غذایی مانند شراب، آبجو و چاشنی های مختلف کمک می کرد. بشکه ها همچنین برای نگهداری و حمل و نقل کالاهای خشک مانند قهوه، چای و ادویه جات استفاده می شد. انقلاب صنعتی پیشرفت های چشمگیری را در فناوری بسته بندی مواد غذایی ایجاد کرد.
در اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20، نوآوری هایی مانند قوطی های حلبی، فویل آلومینیومی و بطری های شیشه ای امکان تولید و توزیع انبوه محصولات غذایی را فراهم کردند. این مواد بستهبندی جدید محافظت بهتری در برابر آلودگی، عمر مفید طولانیتر و حملونقل در مسافتهای طولانی را تسهیل میکنند.
در اواسط قرن بیستم، توسعه مواد پلاستیکی منجر به ایجاد قالبهای بستهبندی مختلف، مانند ظروف پلاستیکی، کیسهها و بستهبندیها شد. بسته بندی پلاستیکی مزایایی مانند سبک وزن، انعطاف پذیری و نفوذ ناپذیری در برابر هوا، رطوبت و گازها را ارائه می دهد که به حفظ تازگی و کیفیت غذا کمک می کند.
نوآوری های اخیر در بسته بندی مواد غذایی شامل آب بندی خلاء، بسته بندی با اتمسفر اصلاح شده (MAP) و بسته بندی آسپتیک است که حفظ و ایمنی مواد غذایی را بیشتر افزایش می دهد. این پیشرفتها نقش مهمی در برآوردن تقاضای روزافزون جهانی برای غذا، تضمین دسترسی به محصولات ایمن و باکیفیت برای مصرفکنندگان در سراسر جهان داشته است.
بسته بندی اسپتیک چیست:
بسته بندی اسپتیک، همچنین به عنوان پردازش اسپتیک یا اسپتیک شناخته می شود، یک فناوری بسته بندی مواد غذایی است که شامل استریل کردن محصولات غذایی و ظروف آنها و به دنبال آن پر کردن و آب بندی محصولات در یک محیط استریل است. این روش تضمین می کند که غذای بسته بندی شده از آلودگی در امان بماند و طراوت، کیفیت و ارزش غذایی خود را برای مدت طولانی بدون نیاز به یخچال یا مواد نگهدارنده حفظ کند.
فرآیند بسته بندی اسپتیک شامل چندین مرحله کلیدی است:
1. استریل کردن محصول غذایی:
غذا تا دمای بالا گرم می شود تا میکروارگانیسم هایی مانند باکتری ها، مخمرها و کپک ها را که ممکن است باعث فساد یا بیماری های ناشی از غذا شود از بین ببرد. این فرآیند، که پردازش حرارتی نامیده میشود، میتواند با استفاده از روشهایی مانند پاستوریزه کردن، عملیات حرارتی فوقالعاده بالا (UHT) انجام شود.
2. استریل کردن مواد بسته بندی:
مواد بسته بندی مواد غذایی ، مانند کارتن، کیسه یا قوطیها نیز برای حذف هر گونه آلاینده درمان میشوند. این را می توان از طریق روش های مختلف از جمله اتوکلاو، پرتو گاما یا استریلیزاسیون شیمیایی به دست آورد.
3. پر کردن محصول استریل در بسته بندی استریل:
هنگامی که محصول غذایی و مواد بسته بندی استریل می شوند، در یک محیط استریل، معمولاً در یک اتاق پرکننده اسپتیک یا یک کابین جریان هوای آرام پر می شوند. این تضمین می کند که در طول فرآیند پر کردن، هیچ آلاینده ای وارد بسته بندی نشود.
4. مهر و موم کردن بسته:
پس از پر شدن، بسته بندی با استفاده از تجهیزات تخصصی که شرایط استریل را حفظ می کند، مهر و موم می شود. این ممکن است شامل آب بندی حرارتی، آب بندی اولتراسونیک یا روش های دیگری باشد که یک مهر و موم قوی و مطمئن برای جلوگیری از هر گونه آلودگی یا فساد ایجاد می کند.
5. ذخیره سازی و حمل و نقل:
بستهبندیهای اسپتیک بستهبندی شده را میتوان در دمای محیط، دمای اتاق یا حتی شرایط سرد بسته به نیاز محصول خاص ذخیره و حمل کرد. تبرید همیشه ضروری نیست، که نیاز به زیرساخت های زنجیره سرد را کاهش می دهد و تأثیر کلی زیست محیطی را کاهش می دهد.
برخی از مزایای کلیدی بسته بندی اسپتیک عبارتند از:
1. عمر مفید طولانی تر:
محصولات بسته بندی شده به صورت اسپتیک می توانند ماندگاری قابل توجهی بیشتری نسبت به روش های بسته بندی سنتی داشته باشند. زیرا محصولات غذایی و مواد بسته بندی قبل از پر شدن استریل می شوند که خطر آلودگی و فساد را در طول فرآیند بسته بندی از بین می برد. در نتیجه، محصولات بسته بندی شده به صورت اسپتیک می توانند برای مدت طولانی بدون نیاز به یخچال یا مواد نگهدارنده تازه بمانند.
2. کاهش ضایعات:
بستهبندی مواد غذایی و مواد بستهبندی اسپتیک اغلب از مواد پایدار مانند مقوا یا پلاستیک ساخته میشوند که در مقایسه با ظروف شیشهای یا فلزی کمتر به زبالههای محیطی کمک میکنند. علاوه بر این، از آنجایی که محصولات بسته بندی شده در حالت اسپتیک ماندگاری طولانی تری دارند، احتمال هدر رفتن مواد غذایی به دلیل فساد کمتر است.
3. بهبود ایمنی مواد غذایی:
بسته بندی اسپتیک تضمین می کند که مواد غذایی برای مصرف در طول عمر مفید خود ایمن باقی می مانند، زیرا در طول فرآیند بسته بندی از آلودگی محافظت می شود. این امر به ویژه برای گروههای مصرفکننده آسیبپذیر، مانند نوزادان، سالمندان، و افراد دارای نقص ایمنی که ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به بیماریهای ناشی از غذا باشند، مهم است.
4. راحتی:
محصولات بسته بندی شده به صورت اسپتیک را می توان به راحتی حمل، نگهداری و بدون نیاز به نگهدارنده های اضافی یا یخچال مصرف کرد. این امر آنها را به انتخابی مناسب برای مصرف کنندگان، به ویژه کسانی که سبک زندگی پرمشغله ای دارند یا دسترسی محدودی به امکانات تبرید دارند، تبدیل می کند.
5. کاهش اثرات زیست محیطی:
از آنجایی که مواد بسته بندی اسپتیک در طول حمل و نقل و ذخیره سازی نیازی به یخچال ندارند، تأثیر کلی محیط زیست کاهش می یابد. این شامل مصرف انرژی کمتر برای نگهداری زنجیره سرد و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای مرتبط با تبرید است.
6. بهبود کیفیت محصول:
بسته بندی مواد غذایی و بسته بندی اسپتیک به حفظ کیفیت محصولات غذایی با محافظت از آنها در برابر نور، اکسیژن و سایر عوامل خارجی که می تواند باعث خرابی آنها شود، کمک می کند. این منجر به محصولی با کیفیت بالاتر برای مصرف کنندگان می شود، زیرا طعم، بافت و ارزش غذایی غذا برای مدت طولانی تری دست نخورده باقی می ماند.
7. تسهیل تجارت جهانی:
بستهبندی مواد غذایی بستهبندی اسپتیک امکان توزیع محصولات غذایی تازه و باکیفیت را در فواصل طولانی بدون نیاز به زیرساختهای حمل و نقل یخچالی فراهم میکند. این امر تجارت جهانی را تسهیل میکند و دسترسی مصرفکنندگان در سراسر جهان را به طیف گستردهتری از محصولات غذایی تازه، ایمن و مغذی ممکن میسازد.
به طور خلاصه، بسته بندی اسپتیک مزایای متعددی از جمله عمر مفید طولانی مدت، کاهش ضایعات، بهبود ایمنی مواد غذایی، راحتی، کاهش اثرات زیست محیطی، افزایش کیفیت محصول و تسهیل تجارت جهانی. این مزایا بستهبندی اسپتیک را به یک انتخاب محبوب برای تولیدکنندگان و مصرفکنندگان مواد غذایی تبدیل کرده است که به رشد و توسعه صنعت غذای جهانی کمک میکند.